Wat zijn gaps in technische analyse? Soorten gaps en hun kenmerken

Geschatte leestijd: 8 minutes

Binnen de technische analyse komen koersgaten – ook wel gaps genoemd – regelmatig voor op koersgrafieken.

Een gap is een prijsgebied in de grafiek waar geen handel heeft plaatsgevonden.

In dit artikel leest u wat gaps precies zijn, hoe ze ontstaan en welke typen gaps worden onderscheiden.

Gaps zijn net als grafiekpatronen een onderdeel van de visuele technische analyse.

Wat is een gap?

Een gap is een prijsgat op een grafiek waarbij de slotkoers van de ene periode en de openingskoers van de volgende periode niet op elkaar aansluiten. In een stijgende beweging ontstaat een gap wanneer de laagste koers van de nieuwe candle hoger ligt dan de hoogste koers van de vorige. Bij een daling geldt het omgekeerde: de hoogste koers van de nieuwe periode ligt dan lager dan de laagste koers van de voorgaande candle.

Gaps zijn net als grafiekpatronen een onderdeel van de visuele technische analyse.

Een gap geeft aan dat er in het betreffende prijsgebied geen handel heeft plaatsgevonden. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals bedrijfscijfers buiten beursuren, macro-economisch nieuws of plotselinge marktbewegingen. Gaps kunnen op termijn worden gesloten, maar dat is zeker geen zekerheid; sommige blijven langdurig of permanent open. Gaps ontstaan doorgaans op dagbasis, omdat er tijdens sluitingstijd geen handel is.

Waarom ontstaan gaps vooral op daggrafieken?

Gaps ontstaan meestal op daggrafieken doordat er buiten reguliere handelsuren geen continue prijsvorming plaatsvindt. Tijdens de sluiting van de beurs kan er echter wel belangrijk nieuws naar buiten komen, zoals kwartaalcijfers, macro-economische data of geopolitieke ontwikkelingen. Dit nieuws wordt vaak verwerkt in de eerstvolgende openingskoers van de volgende handelsdag.

Wanneer de markt opent met een aanzienlijk hogere of lagere koers dan de slotkoers van de vorige dag, ontstaat er op de grafiek een zichtbaar prijsgebied waar geen transacties hebben plaatsgevonden: een gap. Omdat er ’s nachts of in het weekend geen officiële handel plaatsvindt op veel aandelenmarkten, ontstaan deze prijsgaten voornamelijk op dagbasis en minder vaak binnen de intraday-data, waar handel doorgaans continu plaatsvindt.

Welke soorten gaps zijn er?

Binnen de technische analyse worden verschillende soorten gaps onderscheiden. Elk type heeft specifieke kenmerken en komt doorgaans voor in bepaalde marktcontexten. Hieronder lichten we de belangrijkste varianten toe.

1. Gewone gap

Een gewone of area gap komt vaak voor in perioden van zijwaartse prijsactie. Deze gaps worden meestal binnen enkele dagen of weken gesloten. Dit type gap duidt zelden op een trendverandering en wordt vaak beschouwd als tijdelijk koersgedrag binnen een consolidatiefase.

Een gap wordt pas als “gesloten” beschouwd wanneer de koers volledig terugkeert tot het begin van het prijsgat. Bij een opwaartse gap betekent dit dat de koers het onderste niveau van de gap bereikt; bij een neerwaartse gap gaat het om de bovengrens.

2. Intraday gap

Intraday gaps zijn alleen zichtbaar op kortetermijngrafieken, zoals de 1-minuut of 5-minutengrafiek. Ze ontstaan bijvoorbeeld na opening van de markt of bij het verschijnen van nieuws. Hoewel deze gaps niet zichtbaar zijn op daggrafieken, kunnen ze binnen de context van daghandel wel relevant zijn, zeker wanneer ze op dezelfde dag worden gesloten.

Intraday gaps komen vaak voor bij indices rond publicaties van macro-economische cijfers, en bij aandelen wanneer er specifieke nieuwsberichten over een onderneming zijn.

3. Runaway gap (continuation gap)

Een runaway gap kan optreden in het midden van een bestaande trendbeweging, vaak na een eerdere uitbraak. Deze gaps signaleren binnen de technische analyse doorgaans dat de bestaande trendmomentum toeneemt.

In een opwaartse trend kan een run-away gap fungeren als een tijdelijk steunniveau; in een neerwaartse trend als weerstand. Het verloop erna kan – maar hoeft niet – qua afstand vergelijkbaar zijn met de fase vóór de gap. Interpretatie hangt af van volume, volatiliteit en context.

4. Break-out gap

Een break-out gap ontstaat wanneer de koers uitbreekt uit een eerder consolidatiepatroon of boven een weerstand. Dit kan gepaard gaan met verhoogd volume, bijvoorbeeld na bedrijfsnieuws of een technische uitbraak boven weerstand. Binnen technische analyse wordt zo’n gap vaak gezien als bevestiging van een trendverandering of versnelling, hoewel het niet ongebruikelijk is dat de gap later toch (gedeeltelijk) wordt gesloten.

De zone waarin de gap ontstaat, wordt soms beschouwd als een nieuw steun- of weerstandsniveau. Dit is echter afhankelijk van verdere prijsactie en marktomstandigheden.

5. Exhaustion gap

Een exhaustion gap ontstaat veelal aan het einde van een trend en wordt gezien als een mogelijk teken van verzwakkend momentum. In opwaartse trends kan dit gepaard gaan met een snelle stijging gevolgd door afname in koopinteresse; bij neerwaartse trends betreft het vaak een laatste versnelling omlaag.

Exhaustion gaps treden regelmatig op bij verhoogd volume en kunnen gevolgd worden door een consolidatie of zelfs een trendomkering. Het blijft echter belangrijk om deze signalen in combinatie met andere analysemiddelen te bekijken.

6. Island reversal gap

Een island reversal is een patroon waarbij twee gaps elkaar opvolgen: één bij de start van een zijwaartse fase en één bij de terugkeer naar het eerdere prijsniveau. De tussengelegen prijsvorming staat dan visueel los van de rest van de grafiek, als een “eiland”.

Dergelijke patronen kunnen wijzen op een omslag in het marktsentiment, maar ook hier geldt dat bevestiging via ander technisch bewijs (zoals volume, candlestickpatronen of trendlijnen) wenselijk is.

Gaps in context

Hoewel gaps waardevolle informatie kunnen geven over marktgedrag, is het belangrijk ze niet geïsoleerd te beschouwen. Niet elke gap heeft dezelfde betekenis of implicatie, en niet elke gap wordt per definitie gevuld. Het combineren van gap-analyse met andere technische hulpmiddelen kan bijdragen aan een beter onderbouwde analyse.

Technische analyse software via LYNX

Beleggers die gebruikmaken van technische analyse kunnen via het TWS Handelsplatform en LYNX+ beschikken over geavanceerde grafiektools, waaronder functies voor het analyseren van gaps. Met meer dan 80 indicatoren, diverse tijdframes en uitgebreide tekenmogelijkheden biedt het platform ondersteuning bij het zelfstandig analyseren van grafieken.

Lees meer over technische analyse in ons Kennisportaal.