Wat is een SPAC? Rendement maken met een lege beurshuls

Geschatte leestijd: 7 minutes

Beleggen in SPAC’s (Special Purpose Acquisition Companies) biedt specifieke kansen en risico’s en maakte in de afgelopen jaren een forse groei door.  

Dit artikel behandelt de werking, voor- en nadelen van SPAC’s, met een blik op hun evolutie van de hype in 2020-2021 tot het meer gestructureerde “SPAC 2.0”-model anno 2025.

U krijgt inzicht in hoe SPAC’s functioneren en op welke manier ze een alternatief vormen in de financiële markten voor de traditionele beursgang.

Wat is een SPAC?

SPAC staat voor Special Purpose Acquisition Company. Vrij vertaald naar het Nederlands betekent dit ‘overnamebedrijf voor speciale doeleinden’. Het gaat hierbij om een lege vennootschap zonder bedrijfsactiviteit, die puur het doel heeft om naar de beurs te gaan. Met de beursgang wordt kapitaal opgehaald om een ander bedrijf (gedeeltelijk) over te nemen of daarmee te fuseren.

Een SPAC wordt doorgaans opgericht door een bepaalde groep investeerders, sponsoren of sportclubs met expertise in een bepaalde industrie of bedrijfssector. Tijdens de oprichting van de SPAC wordt er echter geen informatie verstrekt over mogelijke overnamedoelwitten.

SPAC’s worden ook wel ‘blanco cheque’ bedrijven genoemd, of in het Engels een shell corporation (niet te verwarren met Royal Dutch Shell). Zo’n lege vennootschap kent geen bedrijfsactiviteiten of significante bezittingen. Het bedrijf bestaat alleen op papier en bezit meestal ook geen kantoor of werknemers. Vaak hebben de bedrijven bij de oprichting niet eens een gedefinieerd overnamedoel. De enige waarde die je aan een SPAC zou kunnen toekennen, is de ervaring en expertise van de oprichters. 

Hoe werkt een SPAC?

Het kapitaal dat SPAC’s bij een IPO ophalen wordt op een trustrekening (met rente) gezet. Het geld kan alleen worden uitbetaald om een overname te voltooien of om het geld aan de investeerders terug te geven als de SPAC faalt. Een SPAC heeft doorgaans twee jaar de tijd om een deal af te ronden of te worden geliquideerd. In sommige gevallen kan een deel van de rente die de trust oplevert worden gebruikt als werkkapitaal. Na een overname wordt een SPAC gewoonlijk genoteerd aan een van de grote effectenbeurzen.

Een SPAC haalt doorgaans geld op door middel van een beursgang door aandelen en warrants uit te geven. Deze aandelen en warrants worden gebundeld en verkocht als eenheid. Doorgaans worden deze combinaties voor $ 10 per stuk verhandeld. Na de IPO worden de aandelen en warrants los verhandeld op de beurs. Een belegger kan dus besluiten om de aandelen te verkopen, maar de warrants te behouden.

Nadat de overname of fusie is voltooid, verandert de SPAC doorgaans haar naam en ticker naar de nieuwe naam. De aandelen blijven behouden, alleen het symbool verandert dus. De warrants geven de houder ervan het recht om de aandelen te kopen, vaak wel tegen een hogere prijs.

Een praktijkvoorbeeld: de omgekeerde fusie tussen VectorIQ en Nikola

In de afgelopen jaren passeerde een aantal bekende namen de revue. Zo gingen onder andere Nikola en Virgin Galactic via een SPAC naar de beurs. In maart 2020 rondde Nikola een omgekeerde fusie af met VectorIQ (de SPAC). Nikola, dat destijds nog geen omzet kende en alleen ambitieuze plannen had voor elektrische vrachtwagens, kon via deze manier veel kapitaal ophalen en tijdrovende en kostbare procedures omzeilen.

Beleggers die voor de fusie handelden in de aandelen VectorIQ, warrants of een combinatie hiervan hebben, kregen op 3 maart 2020 de aandelen Nikola in bezit. Het aandeel VectorIQ veranderde naar Nikola en het symbool veranderde in NKLA. De aandelen (en warrants) werden eerder verhandeld voor iets meer dan $ 10. Voor elk aandeel VectorIQ kregen beleggers één aandeel Nikola. Door de fusie wordt het aandeel Nikola (NKLA) nu verhandeld op de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq.

Beleggen in SPAC’s

Mogelijke nadelen

Beleggers in SPAC’s hebben vaak geen idee in wat voor soort bedrijf ze uiteindelijk zullen investeren. Soms worden lege beurshulzen zelfs gebruikt om het eigendom van een bedrijf te verhullen voor de wet of het grote publiek. Deze ondoorzichtigheid is het grote nadeel van het investeren in deze zogenoemde ‘lege beurshulzen’. Als belegger vertrouwt u blind op de oprichters van de SPAC en dat zorgt voor een hoog risico. Omdat de ervaring en expertise van de oprichters het enige houvast zijn voor de waarde van de SPAC, is het daarom belangrijk om hier research naar te doen. Dit zorgt er ook voor dat beleggen in SPAC’s niet bij iedere belegger past.

Naast de onzekerheid over het doelbedrijf, kent beleggen in SPAC’s nog andere nadelen:

1. Lage slagingskans en rendement

Onderzoek wijst uit dat slechts een klein deel van de SPAC’s binnen twee jaar een succesvolle overname afrondt. Van deze deals behaalt een beperkt percentage een positief rendement.

2. Verwatering van aandelen

Bij de uiteindelijke fusie of overname kunnen nieuwe aandelen worden uitgegeven en dat kan leiden tot verwatering van uw belang.

3. Druk om een deal te sluiten

SPAC’s hebben doorgaans 24 maanden om een overname te realiseren. Deze druk kan ertoe leiden dat SPAC’s bij het naderen van de deadline, geneigd kunnen zijn om een minder aantrekkelijke deal te sluiten zodat ze niet hoeven te liquideren.

4. Kosten en beloningen voor sponsors

De oprichters van een SPAC krijgen vaak een aanzienlijk belang (tot 20%) voor een relatief lage investering. Dit kan leiden tot belangenverstrengeling, waarbij hun belangen niet altijd in lijn zijn met die van beleggers.

5. Volatiliteit na de fusie

Na de fusie of overname kan de koers van het nieuwe beursgenoteerde bedrijf sterk schommelen.

Mogelijke voordelen

SPAC’s kennen voordelen voor zowel de oprichters, het overgenomen (of gefuseerde) bedrijf en beleggers.

De oprichters van de krijgen doorgaans 20% van de aandelen van het overgenomen bedrijf tegen een aantrekkelijke prijs. Bij een succesvolle beursgang kunnen zij dus fors verdienen aan de lege beurshuls.

Het grote voordeel voor de over te nemen bedrijven is dat men via een SPAC snel toegang kan krijgen tot een beursnotering. Omdat het bedrijf vaak een lege huls betreft, is de toezichthouder snel klaar met de beoordeling. De beursgang kan hierdoor vaak binnen enkele maanden plaatsvinden. Dit is een stuk korter dan een reguliere beursgang die doorgaans 6 tot 12 maanden kan vergen. Verder zijn de kosten ook veel lager dan bij een bedrijf met activiteiten.

Voor beleggers zijn de mogelijke voordelen:

1. Toegang tot opkomende bedrijven

SPAC’s richten zich vaak op innovatieve startups of groeibedrijven die anders moeilijker naar de beurs zouden gaan. Als belegger kunt u dus vroeg instappen in dergelijke bedrijven.

2. Beperkt neerwaarts risico vóór de fusie

Tot het moment van overname wordt het opgehaalde kapitaal meestal bewaard in een trust. Als de SPAC geen geschikt bedrijf vindt, krijgt u doorgaans uw inleg terug minus eventuele kosten.

3. Snellere beursgang dan bij een traditionele IPO

Voor bedrijven is een SPAC een snellere en minder complexe route naar de beurs. Dit kan in volatiele markten ook voordelen bieden voor beleggers.

4. Warrants als extra hefboom

SPAC-units bevatten vaak warrants, die recht geven om in de toekomst extra aandelen te kopen tegen een vaste prijs. Bij een succesvolle fusie kunnen deze in waarde stijgen.

5. Invloed op de fusie

Beleggers mogen vaak stemmen over de voorgestelde overname. Als u het niet eens bent met de keuze, kun u uw aandelen terugverkopen en de inleg terugkrijgen.

Van SPAC Mania tot SPAC 2.0

Het gunstige investeringsklimaat van de afgelopen jaren zorgde in de periode 2020-2021 voor een ware SPAC Mania. Tussen 2016 en 2019 steeg het aantal SPAC IPO’s per jaar van 13 tot 59. In 2020 vonden 248 IPO’s via een SPAC plaats en in 2021 was dit zelfs 613.

In 2022 leek de bubble echter gebarsten. Door strengere regelgeving en een afname van investeerdersvertrouwen daalde het aantal SPAC IPO’s met 85% ten opzichte van 2021. Toch is de verwachting dat SPAC’s populair zullen blijven, aangezien dit een serieus alternatief vormt voor de traditionele IPO’s. De besparing van tijd en kosten is aanzienlijk en tegelijkertijd ook de belangrijkste reden om via deze constructie naar de beurs te gaan.

In 2023 bleef de markt moeizaam, met veel liquidaties en mislukte fusies. Toch waren er nog enkele succesvolle deals, vooral in sectoren zoals technologie en gezondheidszorg. In 2024 begon de markt zich te herstellen, met minder liquidaties en een meer selectieve aanpak van investeerders.

In 2025 lijken SPAC’s een comeback te maken in een meer gestructureerde en gereguleerde vorm. Dit wordt soms “SPAC 2.0” genoemd, waarbij investeerders en toezichthouders striktere eisen stellen aan transparantie en financiële gezondheid. In het eerste kwartaal van 2025 waren er gemiddeld 6,7 SPAC IPO’s per maand, vergelijkbaar met de tweede helft van 2024.

Positie 4 Na de bel: geen gouden tijden voor Amerikaanse studenten