Steun en weerstand: essentiële concepten binnen de technische analyse

Geschatte leestijd: 9 minutes

Binnen de technische analyse vormen steun- en weerstandsniveaus belangrijke fundamenten bij het analyseren van de grafiek.

Deze concepten helpen beleggers bij het interpreteren van koersgedrag en het inschatten van potentiële draaipunten in de markt.

In dit artikel verkennen we wat steun en weerstand precies betekenen, hoe ze ontstaan en welke rol ze spelen in de besluitvorming van marktdeelnemers.

Vraag en aanbod als drijvende kracht

Financiële markten worden in essentie gestuurd door de krachten van vraag en aanbod. Wanneer de vraag naar een product groter is dan het aanbod, stijgt de prijs. Is het aanbod groter dan de vraag, dan daalt de prijs. Steun- en weerstandsniveaus ontstaan op plaatsen waar deze krachten zich in evenwicht bevinden. Daardoor kunnen prijzen op zulke niveaus tijdelijk stabiliseren of omkeren.

Steun en weerstandszones spelen ook een belangrijke rol in het bepalen van toekomstige prijsveranderingen. De steun en weerstand zones kunnen prijzen abrupt laten stoppen en uiteindelijk een trendverandering veroorzaken. Prijs kan steun en weerstand ook doorbreken, wat in de wereld van technische analyse een ‘break-out’ genoemd wordt.

Wat is weerstand?

Een weerstandsniveau verwijst naar een prijsgebied waar verkoopdruk zodanig groot is dat verdere prijsstijgingen worden tegengehouden. Naarmate de koers dit niveau nadert, nemen veel marktdeelnemers winst of openen ze shortposities. Hierdoor kan de opwaartse beweging vertragen of zelfs omkeren. In de praktijk komt dit vaak tot uiting in meerdere mislukkingen om dit prijsniveau te doorbreken.

Wanneer een weerstandsniveau uiteindelijk doorbroken wordt, duidt dit meestal op een verschuiving in marktsentiment. De kopers zijn dan bereid hogere prijzen te betalen, of de verkopers trekken zich terug. In zulke gevallen kan het vorige weerstandsniveau een nieuw steunpunt worden.

In het onderstaande voorbeeld van het Amerikaanse aandeel Chevron kunnen we een duidelijke weerstand zien waar prijs maar liefst vier keer abrupt stopt en omkeert.

Wat is steun?

Steun is het omgekeerde van weerstand: het is een prijsniveau waar koopdruk voldoende groot is om een verdere daling te voorkomen. Wanneer de koers dit punt bereikt, stappen kopers vaak in omdat ze de prijs aantrekkelijk vinden. Ook hier kan het niveau meermaals getest worden, waarbij de prijs telkens opnieuw opveert.

Een doorbraak van een steunniveau kan erop wijzen dat de verkopers domineren, of dat kopers terughoudender zijn geworden. In dat geval zoekt de markt vaak naar een nieuw, lager steunniveau.

In het onderstaande voorbeeld van het aandeel Twitter zien we hoe prijs een opveert telkens wanneer het de steunlijn raakt.

Zones in plaats van lijnen

Zowel steun als weerstand worden zelden gekenmerkt door exacte koersniveaus. In realiteit bewegen prijzen vaak kortstondig voorbij deze grenzen om daarna weer binnen het oorspronkelijke bereik terug te keren. Daarom spreken veel analisten over steun- en weerstandszones in plaats van lijnen. Deze zones weerspiegelen de realiteit beter, vooral bij hogere volatiliteit.

In het onderstaande voorbeeld zien we hoe het aandeel van JP Morgan zich bijna twee jaar lang houdt aan de weerstandszone.

In het onderstaande voorbeeld zien we dat het aandeel TOTAL voor een lange tijd weet op te veren rond de steunzone.

Rolwisselingen tussen steun en weerstand

Een interessant aspect binnen technische analyse is dat gebroken steunniveaus vaak veranderen in weerstanden, en omgekeerd. Wanneer een koers onder een steunniveau zakt en vervolgens opnieuw stijgt, fungeert datzelfde niveau vaak als weerstand. Dit fenomeen weerspiegelt het psychologisch effect van eerdere prijsniveaus op de verwachtingen van marktdeelnemers.

In het onderstaande voorbeeld kunnen we bij het aandeel van Amarin Corporation vaststellen dat de steunlijn verandert in een weerstandslijn en het vervolgens een forse crash meemaakt van maar liefst 70 procent.

In het onderstaande voorbeeld van het aandeel Nike zien we hoe een weerstandslijn van maar liefst negen maanden lang gebroken wordt en het dan uiteindelijk verandert in een steunlijn waar de koers later weer opveert. Na een paar weken bereikt de koers van Nike zelfs en nieuw hoogtepunt.

Toepassingen binnen technische analyse

Hoewel steun en weerstand geen garanties bieden, kunnen ze wel richting geven aan het analyseren van prijsontwikkelingen. Het interpreteren van reacties op deze niveaus helpt bij het inschatten van marktdynamiek en kan bijdragen aan het evalueren van marktstructuren. Belangrijk hierbij is dat er geen universele regels bestaan: elk signaal moet beoordeeld worden in combinatie met andere indicatoren en marktomstandigheden.

Voorbeelden waarbij deze niveaus centraal staan, zijn:

Voorbeelden van koersgedrag rond steun en weerstand

Steun- en weerstandsniveaus worden vaak gebruikt als referentiepunten binnen technische analyse. Op basis van hoe de koers zich rondom deze niveaus gedraagt, worden door analisten regelmatig scenario’s geobserveerd die inzicht kunnen geven in het marktsentiment. Hieronder bespreken we een aantal voorbeelden van hoe marktbewegingen zich kunnen ontwikkelen rond steun- en weerstandsniveaus. Deze voorbeelden zijn illustratief en dienen enkel ter verduidelijking van de technische principes.

Verkopen op weerstand

Wanneer een koers herhaaldelijk een weerstandsniveau benadert en telkens afwijkt, interpreteren sommige marktvolgers dit als een indicatie van afnemende koopdruk. In het historische koersverloop van het Canadese aandeel BCE werd bijvoorbeeld waargenomen hoe de koers meerdere malen tot aan dezelfde weerstand reikte en vervolgens terugviel. Dergelijke herhaalde afwijzingen kunnen duiden op het belang van dit niveau voor marktdeelnemers.

Reageren op steun

Evenzo zijn er situaties waarbij een koers bij herhaling terugvalt tot een steunniveau, waar het vervolgens stabiliseert of opveert. In het geval van het aandeel Adient werd in het verleden vastgesteld dat de koers zich bij twee afzonderlijke gelegenheden herstelde vanaf een gelijkaardig niveau. Zulke patronen worden binnen de technische analyse vaak in verband gebracht met koopinteresse bij lagere prijsniveaus, al biedt dit uiteraard geen garantie voor toekomstige bewegingen.

Doorbraak van weerstand

Wanneer een weerstandsniveau overtuigend wordt doorbroken, wordt dat binnen de technische analyse vaak aangeduid als een “uitbraak”. In het koersverloop van Microsoft werd waargenomen hoe de prijs opwaarts door een weerstand brak en vervolgens verder steeg. Sommige analisten beschouwen een procentuele stijging (bijvoorbeeld 2%) boven het oorspronkelijke niveau als een extra bevestiging van de doorbraak. Het interpreteren van zulke doorbraken vereist echter zorgvuldige afweging, mede op basis van handelsvolume en bredere context.

Doorbraak van steun

Een gelijkaardig fenomeen doet zich voor bij het doorbreken van steun. Wanneer een aandeel onder een steunniveau zakt, kan dit binnen de technische analyse geïnterpreteerd worden als een verschuiving in marktsentiment. Zo werd bij het aandeel van ExxonMobil vastgesteld dat een breuk onder steun samenviel met een verdere prijsdaling. Opnieuw geldt: dergelijke bewegingen kunnen duiden op veranderende krachten tussen vraag en aanbod, maar bieden geen zekerheid over het toekomstige koersverloop.

De voorbeelden hierboven illustreren hoe markten zich rond steun- en weerstandsniveaus kunnen gedragen. Dit gedrag kan helpen bij het structureren van marktanalyses, maar mag nooit worden beschouwd als een automatische indicatie voor het nemen van posities. Het is essentieel om steeds rekening te houden met meerdere factoren, zoals marktomstandigheden, volatiliteit, volume en risicobereidheid.

Zoals eerder besproken in ons artikel over trendlijnen, kunnen ook diagonale lijnen een rol spelen als dynamische steun- of weerstandsniveaus. Deze trendlijnen vormen daarmee een aanvullend hulpmiddel binnen de technische analyse. Wie dat artikel nog niet heeft gelezen, vindt hier er een verdere uitdieping van dit onderwerp.

Slotopmerking

Technische analyse, inclusief het gebruik van steun en weerstand, vereist oefening, discipline en kritisch denkvermogen. Het is geen exacte wetenschap en dient altijd in context te worden geplaatst. Door deze technieken te combineren met andere analysemethoden en een gedegen risicobeheer kunnen beleggers hun marktanalyse verdiepen — zonder daarbij automatische conclusies te trekken over de wenselijkheid van bepaalde transacties.