On-Balance Volume (OBV) indicator | trendsterkte meten met volume

Geschatte leestijd: 5 minutes

Koersbewegingen trekken de aandacht, maar volume vertelt het verhaal. Veel beleggers onderschatten het belang van volumeanalyse bij het herkennen van trendsterkte of omkeringen.

Prijsbewegingen kunnen namelijk tijdelijk zijn zonder volume als bevestiging.
De On-Balance Volume (OBV) indicator helpt om volumestromingen te vertalen naar visuele inzichten.

In dit artikel leest u hoe de OBV werkt, wat het aangeeft en hoe u er in uw technische analyse mee kunt werken.

Wat is de OBV-indicator?

De On-Balance Volume (OBV) is een momentum-indicator die het cumulatieve effect van handelsvolume weergeeft in relatie tot prijsveranderingen. Het werd ontwikkeld door Joseph Granville en is gebaseerd op het idee dat volume aan de prijsbeweging vooraf kan gaan.

De OBV zelf is een doorlopende telling, waarbij het volume wordt opgeteld of afgetrokken op basis van de slotkoers van de dag:

Slotkoers hoger dan gisteren → volume wordt opgeteld
Slotkoers lager dan gisteren → volume wordt afgetrokken
Slotkoers gelijk aan gisteren → OBV blijft onveranderd

Belangrijk: de richting van de OBV is wat telt, niet de absolute waarde.

Aandeel Amazon met de OBV indicator in het TWS Handelsplatform

Waarom is volume belangrijk?

Volume speelt een belangrijke rol binnen de technische analyse. Aan de hand van volumestromingen kunnen beleggers bijvoorbeeld bepalen of een trend of beweging voldoende draagkracht heeft. Stijgende koersen begeleid door een toename in volume is veelal een positief teken. Wanneer de koers begint te stijgen maar deze stijging niet bevestigd wordt door het volume, dan kan dit een teken zijn dat er niet genoeg belangstelling is, waardoor de stijging geen standhoudt. Omgekeerd geldt uiteraard hetzelfde. Een gebrek aan volume bij een dalende trend is veelal een positief teken.

Stijgende prijzen + stijgend volume → bevestiging van kracht
Dalende prijzen + stijgend volume → bevestiging van zwakte
Stijgende prijzen + dalend volume → mogelijk gebrek aan draagvlak
Dalende prijzen + dalend volume → afnemende verkoopdruk, mogelijk bodemvorming

Een piek in volume kan ook wijzen op een marktomslag, vooral bij toppen of bodems.

Volume	Prijs	Interpretatie
Neemt toe	Stijgt	Bullish
Neemt af	Daalt	Bullish (afnemende verkoopdruk)
Neemt toe	Daalt	Bearish
Neemt af	Stijgt	Bearish (zwakke stijging)

Een (forse) toename van volume kan ook een belangrijke indicatie zijn voor een top of bodem. Dalende koersen schudden een groot aantal handelaren uit hun positie. Vandaar dat het volume op een top of bodem vaak hoger is. Een piek in volume bij dalende koersen moet hier dus gezien worden als een positief signaal. Aan de andere kant signaleert een piek in volume bij stijgende koersen dat het einde van de trend nabij is. Een groot aantal beleggers neemt dan winst, waardoor het volume omhoog gaat.

Divergenties met de OBV

Net als bij andere momentum-indicatoren zijn divergenties tussen OBV en koers een belangrijk signaal. Ze geven inzicht in veranderend momentum.

Positieve divergentie treedt op wanneer de OBV stijgt terwijl de koers van de onderliggende waarde daalt. Dit kan duiden op verborgen koopinteresse.

Negatieve divergentie ontstaat wanneer de OBV daalt terwijl de koers van de onderliggende waarde nog stijgt. Wanneer de OBV daalt terwijl de koers nog stijgt. Dit kan wijzen op afnemend vertrouwen in de rally.

Onderstaande grafiek laat een lagere OBV piek zien op het moment dat de koers van ASML juist een hogere top vormde in de zomer van 2024.

Grafiek aandeel ASML met divergentie in de OBV indicator

Mogelijke voordelen en aandachtspunten

Voordelen:

Volumegevoelige bevestiging
De OBV helpt om te beoordelen of een prijsbeweging wordt ondersteund door volume – een belangrijk signaal voor trendvalidatie.
Detectie van trendomkeringen via divergenties
Positieve en negatieve divergenties tussen OBV en koers kunnen waarschuwen voor naderende draaiingen in de markt.
Eenvoudige berekening en interpretatie
De OBV is opgebouwd uit logische regels en visueel goed te volgen, zelfs zonder complexe formules.
Geschikt voor lange én korte termijnanalyse
De OBV kan toegepast worden op dag-, week- of uurgrafieken en wordt breed gebruikt in swing- en positioneel handelen.

Nadelen en aandachtspunten:

Niet genormaliseerd
De OBV heeft geen vaste schaal (zoals bijvoorbeeld RSI of MFI), wat het vergelijken van waarden tussen instrumenten bemoeilijkt.
Gevoelig voor abrupte volumepieken
Uitzonderlijk hoog volume op één dag kan het verloop tijdelijk verstoren en valse divergenties veroorzaken.
Geen standalone koop-/verkoopsignalen
OBV signaleert momentum, maar biedt geen directe trigger; interpretatie vereist context met andere indicatoren of prijsstructuren.
Beperkte effectiviteit bij lage volumes of illiquide aandelen
In markten met lage omzetten is OBV minder betrouwbaar.

OBV gebruiken via LYNX

Beleggers die via LYNX handelen, hebben toegang tot meerdere professionele handelsomgevingen. De On-Balance Volume (OBV) indicator is eenvoudig toe te passen binnen zowel het TWS Handelsplatform als LYNX+ – het webgebaseerde platform.

Via beide platforms kunt u gebruikmaken van TradingView-grafieken, een krachtige grafiektool met uitgebreide indicatorselectie.

Zo voegt u OBV toe in uw grafiek:

Klik in de grafiek op “Indicators” (bovenin)
Typ “OBV” in de zoekbalk
Selecteer On-Balance Volume in de lijst
De indicator wordt direct toegevoegd onder de koersgrafiek
Indien gewenst kunt u stijl, kleur of weergave aanpassen via de instellingen

U kunt OBV combineren met andere indicatoren zoals RSI, MACD of Bollinger Bands om zo tot een bredere technische analyse te komen. Zowel TWS als LYNX+ bieden ruime mogelijkheden om meerdere indicatoren tegelijk te visualiseren.